Dernek Kurma Şartları

Bu makalemizde dernek kurma özgürlüğü ve dernek kurma şartları nelerdir konusunu anlatmaya çalışacağız.

Dernek Kurma Özgürlüğü

Derneklerin kuruluşundaki temel ilkeler Anayasamızın 33. Maddesinde “Kişinin Hakları ve Ödevleri, XI. Toplantı hak ve hürriyetleri, A. Dernek kurma hürriyeti” başlığı altında belirtilmiştir.
Kanun koyucu temel ilkeleri Anayasa ile belirttikten sonra Türk Medeni Kanunu ve Dernekler Kanunu ile birlikte kuruluş ve işleyişle alakalı göz önüne alınması gereken hükümleri detaylı bir şekilde gösterilmiştir. Dernek Kurma özgürlüğü, Anayasanın 17. Maddesinde yer alan kişinin maddi manevi varlığını gerçekleştirme hakkı ile Anayasanın 26. Maddesinde düzenlenen düşünce açıklama özgürlüğünün doğal bir uzantısı olarak Anayasamızın 33. Maddesinde düzenlenmiştir.
Anayasanın 33. Maddesine göre; “Herkes, önceden izin almaksızın dernek kurma ve bunlara üye olma ya da üyelikten çıkma hürriyetine sahiptir.” Bu düzenleme ile derneklerin kuruluşu için idareye herhangi taktir hakkı tanınmamış olsa da aynı maddenin 4. Ve 6. Fıkralarında “Dernek kurma hürriyeti ancak, millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlâk ile başkalarının hürriyetlerinin korunması sebepleriyle ve kanunla sınırlanabilir.
Dernek kurma hürriyeti, aynı zamanda İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi (m.20) İnsan Hakları Ve Temel Hürriyetlerin Korunmasına İlişkin Sözleşme(m.11) ve Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme (m.22) gibi ülkemizin de tarafı bulunduğu uluslararası sözleşmelerle de koruma altına alınmıştır. (1)

Dernek Kurma Şartları

Dernek kurma özgürlüğü başlığı altında anlattığımız gibi dernek kurmak ve üye olmak anayasal ve kanunlar güvencesinde tanınmış haklardır. Medeni kanun çerçevesinde 56-100. maddelerinde bu hak kuruma altına alınmıştır.
Dernek kurmak isteyenlerin aşağıda yer alan dernek kurma şartlarını taşıyor olması gerekmektedir.

Dernek Kurma Şartları

• Fiil ehliyetine sahip olmak.
• Hukuka ya da ahlaka aykırı bir dernek kurulamaz.
• Dernek üyeleri ve kurucuları bireysel kazanç paylaşımını amaçlamaz.
• Dernek kuruluşu yapıldıktan sonra 6 ay içerisinde genel kurul yapılmak zorundadır. Bu kurulda en az 5 asil, 5 yedek yönetim kurulu üyesi ve 3 asil, 3 yedek denetim kurulu üyesi belirlenmelidir. Bu aşamada üye sayısı en az 16 olmalıdır.
• TSK üyeleri, kolluk kuvvetleri ve kamu çalışanlarının dernek kurması ve üye olması özel kanunlarla getirilen kısıtlamalarla saklıdır.
• Türk Ceza Kanununda yer alan bazı yüz kızartıcı suçlardan ceza almış olanlar, af kapsamına girseler dahi derneklerdeki faaliyetleri kısıtlanmıştır.
• 15 yaşını bitiren gençler, yasal temsilcilerinin yazılı izni ile spor, eğitim ve öğretim hayatını geliştirici derneklere katılabilir.
• 12 yaşını tamamlamış olan küçükler ailelerinin yani yasal temsilcilerinin izni ile sadece çocuk derneklerine üye olabilirler. Ancak yönetim kuruluna girmeleri kanuna aykırıdır.
• 18 yaşından büyük olanlar çocuk derneklerinde kurucu üye olması ya da normal üye olması olanaksızdır.

Kaynak : (1) Derneklerin Kuruluşu ve Tüzel Kişilik Kazanması – Abdullah Akkaya

Yasal Uyarı : WEB sitemizde yer verilen açıklamalarımız, hukuki görüş veya tavsiye niteliğinde olmayıp, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. İşbu web sitesinin içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.